Risk Yönetimi ve Pozisyon Yönetimi: Profesyonel Yatırımcıların Temel Taşları
Bu makale, “Risk Yönetimi ve Pozisyon Yönetimi” konulu dördüncü webinarın ana başlıkları, kuralları ve uygulamaya yönelik önemli adımlarını kapsamaktadır. İçerik; kayıpların nasıl kontrol edileceği, pozisyon büyüklüğü belirleme yöntemleri, stop-loss stratejileri ve profesyonel portföy yönetimi tekniklerini detaylı şekilde ele almaktadır.
Webinarın Amacı ve Kapsamı
Webinarın temel amacı, yatırımcıların risk ve pozisyon yönetimi konularında bilinçlenmesini sağlamaktır. Kayıpların küçültülmesi, satış kuralları (sell rules), stop bölgeleri ve profesyonel yatırımcıların kullandığı disiplinler detaylı şekilde incelenmiştir.
Risk Yönetiminin Temelleri
Zarar yönetimi yapılmadan hisse almak, frensiz araç kullanmaya benzetilmiştir. Kayıplar büyüdükçe başa dönüş için gereken getiri katlanarak artar. Bu nedenle küçük kayıpları kabul etmek, hem finansal hem zihinsel sermayeyi korur.
Yatırımcıların yazılı şekilde belirlemesi gereken temel kurallar şunlardır: toplam açık risk, maksimum zarar yüzdesi, maksimum pozisyon büyüklüğü ve toplam pozisyon sayısı.
Yatırımcı Aşamaları
Yatırımcılar üç aşamada değerlendirilmiştir:
Aşama 1: Kuralsız, yüksek pozisyon sayısı, yüksek kayıp.
Aşama 2: Kurallar vardır ancak disiplin eksiktir, boom/bust döngüsü yaşanır.
Aşama 3: Profesyonel seviyedir; kayıplar küçüktür, açık risk her zaman bilinir, portföy eğrisi yukarı yönlüdür.
Pozisyon Büyüklüğü ve Risk Hesaplamaları
Pozisyon başına risk; giriş noktası ile stop-loss arasındaki farktır. Portföy açık riski ise tüm pozisyonların aynı anda stop olması halinde yaşanacak toplam kaybı ifade eder. Aşama 1–2 yatırımcıları bu hesaplamaları manuel yaparak pratik kazanmalıdır.
Deneyim kazanılmadan yüksek pozisyon büyüklükleri kullanılmamalıdır. Kaybetme serilerinde pozisyon büyüklüğü küçültülmeli; piyasa olumlu geri bildirim verdikçe tekrar artırılmalıdır. Buna “progresif pozlama” denir.
Gap Down Yönetimi
Gap down, negatif geri bildirimdir. Stop bölgesinin altında açılış olsa bile işlem derhal sonlandırılmalıdır. Büyük gap down sonrasında intikam işlemlerinden kaçınmak için zihinsel toparlanma süresi önemlidir.
Stop-Loss Stratejileri
Stop, mantıklı ve sıkı bir seviyede belirlenmeli ve hissenin doğal dalgalanmalarına alan bırakmalıdır. İlerleme oldukça stop yukarı taşınmalı; genellikle 1–2R kâra ulaşıldığında başa başa çekilebilir.
Pozisyon Yönetimi ve Satış Kuralları
Güçlülüğe Satış: Aşama 1–2 yatırımcıları, kâr almayı öğrenmek için pozisyonun en az üçte birini ortalama kazanç seviyelerinde satmalıdır.
Zayıflığa Satış: Trend bozulduğunda çekirdek pozisyon satılır. Hareketli ortalamalar altında iki kapanış gibi yapısal bozulmalar dikkate alınır.
Portföy Çekilme (Drawdown) Yönetimi
Portföy düşmeye başladığında devre kesici uygulanmalıdır:
%5 düşüş: Pozisyonlar yarıya iner.
%10 düşüş: Yeni işlem yapılmaz, stoplar sıkılaştırılır.
%15 düşüş: Nakit pozisyona geçilir.
Aşama 1–2 yatırımcıları bu seviyeleri daha sıkı kullanmalıdır.
Kazanç (Earnings) Dönemi Kuralları
Kazanç tarihleri ve implied move mutlaka bilinmelidir. Kâr yastığı yeterli değilse kazanç öncesi pozisyonun bir kısmı veya tamamı satılmalıdır. Aşama 1–2 yatırımcıları için en güvenli yaklaşım genelde kazanç öncesi tamamen çıkmak olacaktır.
Risk ve Pozisyon Yönetiminde 6 Temel Adım
1. Mantıklı ve sıkı stop belirle.
2. İlerleme oldukça stopu başa başa çek.
3. Kâra geçecek şekilde stop yükselt.
4. Trend göstergelerine göre trailing stop uygula.
5. Uzamalar olduğunda kârın bir kısmını güçlü bölgeye sat.
6. Trend bozulduğunda kalan pozisyonu sat.
Sonuç
Başarılı yatırımcılar kayıplarını küçük tutabilen, istatistiklerini bilen ve duygularını yönetebilen kişilerdir. Risk yönetimi, bir geminin sağlam bir dümenle fırtınalı sularda yol almasına benzer; doğru stratejiler olmadan gemi rotasını hızla kaybedebilir.
Son Söz
Risk yönetimi öğrenilmezse piyasa yatırımcıyı cezalandırır. Kurallar, disiplin ve sürekli uygulama ise uzun vadeli başarıyı getirir.
